Aviaire Influenza (AI)

Wat is het en waar wordt het door veroorzaakt?

Aviaire Influenza (AI), ook wel bekend als vogelgriep of klassieke vogelpest, is een virusziekte veroorzaakt door het influenza A-virus. Watervogels (met name eenden) vormen een reservoir voor influenza A-virussen en kunnen deze tijdens trektochten internationaal verspreiden. Hoewel influenza A-virussen meestal soortspecifiek zijn, kunnen ze in bepaalde gevallen overgedragen worden op pluimvee, maar ook op mensen en varkens.

Van het influenza A-virus bestaan verschillende subtypen. Deze worden ingedeeld aan de hand van het type hemagglutinine (H) en neuramidase (N) eiwitten. Recente uitbraken van aviaire influenza in Nederland zijn van het H5N1-type. Dit type kan ook gevaarlijk zijn voor de mens.

De ernst van de symptomen die een AI-uitbraak veroorzaakt, is afhankelijk van het subtype van het virus. Er bestaan namelijk laagpathogene AI-virussen, met over het algemeen geen tot milde klinische verschijnselen, en hoogpathogene AI-virussen, die ernstige verschijnselen veroorzaken met een hoge mortaliteit. Hoogpathogene virussen zijn altijd van het H5- of H7-type. AI is een aangifteplichtige ziekte. Dit houdt in dat bij vermoeden van AI de NVWA moet worden ingeschakeld. 

Happy M@il

Nieuwste producten en actualiteiten in je mailbox!

AANMELDEN

Welk dier?

Pluimvee

Welk orgaansysteem?

Respiratie

Hoe herken je het?

Bij AI kunnen klinische verschijnselen afwezig, mild aanwezig of ernstig aanwezig zijn. Zijn er symptomen aanwezig, dan kunnen dit algemene ziekteverschijnselen zijn, zoals lusteloosheid, diarree, een verminderde voeropname en een legdaling. Maar er kunnen ook verschijnselen gezien worden die wat specifieker zijn voor AI, namelijk ademhalingsproblemen, neusuitvloeiing, vochtophoping in de kop, bloedingen op de slijmvliezen en blauwverkleuring van kam en lellen. In een later stadium van de ziekte kunnen eventueel stoornissen aan het zenuwstelsel worden gezien.

Bij een uitbraak van laagpathogene AI zijn de verschijnselen afwezig of mild, terwijl de verschijnselen bij hoogpathogene AI veel ernstiger zijn, met vaak een hoge mortaliteit, die kan oplopen tot 100%.

De incubatietijd bij individuele dieren bedraagt enkele uren tot drie dagen. In de koppel is de incubatietijd drie tot veertien dagen.

Welke verschijnselen zijn er nog meer?

In sommige gevallen van hoogpathogene influenza kan acute sterfte optreden, voordat er ziekteverschijnselen worden opgemerkt.

Welke risicofactoren zijn er?

De grootste risicofactor is contact met wilde (water)vogels, omdat deze dieren een reservoir vormen voor het influenzavirus.Daarnaast kunnen een aantal predisponerende factoren meespelen, zoals overbezetting, een slecht stalklimaat en de aanwezigheid van andere ziekteverwekkers.

Wat betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?

Een uitbraak met hoogpathogene AI leidt tot zeer veel economische schade door sterfte en het ruimen van dieren. Ook een uitbraak met laagpathogene AI heeft nadelige economische gevolgen, namelijk door handelsbeperkingen en de kosten voor de bestrijding.

Hoe kun je de aandoening voorkomen? (preventie)

Preventie van een AI-uitbraak vindt plaats door contact tussen pluimvee en wilde (water)vogels te voorkomen. Daarnaast moet er streng worden toegezien op de personen, dieren en voorwerpen die op het bedrijf worden aangevoerd, omdat op deze manieren het virus ook kan worden ingesleept.

Hoe kun je de aandoening behandelen?

Hoogpathogene Aviaire Influenzavirussen zijn bestrijdingsplichtig. Ook laagpathogene H5- en H7-virussen moeten verplicht worden bestreden, omdat deze kunnen muteren naar een hoogpathogeen virus. De NVWA zal de uitbraak bestrijden volgens de huidige Europese regelgeving. Dit zal in ieder geval inhouden dat de geïnfecteerde koppels geruimd moet worden. In veel gevallen zal er in nabijgelegen gebieden een vervoersverbod in worden gesteld en zullen bedrijven in de buurt preventief worden geruimd. Of dit noodzakelijk is, wordt afhankelijk van de specifieke situatie besloten door de NVWA.

Alternatieve benamingen

Klassieke vogelpest, vogelgriep

Zoekwoorden

Aviaire Influenza, AI, klassieke vogelpest, vogelgriep

Bronnen

Chang, S. C., Cheng, Y. Y., Shih, S. R. Avian influenza virus: the threat of a pandemic. Chang Gung Med J. 2006 Mar-Apr;29(2):130-4. PMID: 16767960. 

Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.). Aviaire Influenza. Geraadpleegd op 28 maart 2022, van https://www.gddiergezondheid.nl/diergezondheid/dierziekten/aviaire-influenza#Aanpak 

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. (z.d.). Vogelgriep in Nederland 2022. Geraadpleegd op 28 maart 2022, van https://www.nvwa.nl/onderwerpen/vogelgriep-preventie-en-bestrijding#:~:text=Vogelgriep%20(aviaire%20influenza)%20komt%20Nederland,vogelgriep%20besmette%20dode%20wilde%20vogels. 

Quinn, P. J., Markey, B. K., Leonard, F. C., Hartigan, P., Fanning, S., & Fitzpatrick, E. S. (2011). Veterinary Microbiology and Microbial Disease. Wiley.

Elke dag een kiplekker gevoel

Hulplijn