Brucella abortus | bij runderen

Wat is het en waar wordt het door veroorzaakt?

Brucellose bij het rund is een wereldwijd voorkomende ziekte die stoornissen in het reproductiestelsel veroorzaakt. De meeste verschijnselen worden gezien bij eerstekalfskoeien, die als gevolg van deze aandoening kunnen verwerpen of aan de nageboorte blijven staan. De aandoening wordt veroorzaakt door de bacterie Brucella abortus. Overdracht van de bacterie vindt plaats door contact met uitvloeiing, geboortemateriaal, melk en sperma van geïnfecteerde dieren. B. abortus kan ook ziekte bij de mens veroorzaken, hierbij is er dus sprake van een zoönose. In de meeste gevallen raakt de mens geïnfecteerd na het consumeren van besmette melk(producten). Overigens wordt deze ziekte bij de mens slechts een paar keer per jaar vastgesteld, waarbij de besmetting doorgaans in het buitenland heeft plaatsgevonden. In veel buitenlandse regio's, zoals het Mediterraangebied en het midden-Oosten, komt de ziekte namelijk regelmatig voor. Nederland is sinds 1999 officieel vrij van Brucella abortus. Om deze vrije status te montitoren, wordt steeksproefsgewijs bloed en tankmelk van runderen gescreend. Ook moet er van koeien die verwerpen of drie weken te vroeg afkalven een bloedmonster worden onderzocht. In het geval dat een koe verwerpt, wordt ook het geboortemateriaal opgestuurd voor onderzoek.

Happy M@il

Nieuwste producten en actualiteiten in je mailbox!

AANMELDEN

Welk dier?

Rund

Welk orgaansysteem?

Reproductiestelsel

Hoe herken je het?

Brucellose komt voor bij runderen van alle leeftijden, maar wordt het meest gezien bij volwassen dieren. Drachtige koeien, met name eerstekalfskoeien, zijn het gevoeligst voor infectie. Een abortusstorm bij eerstekalfskoeien is dan ook zeer typisch voor B. abortus. Vaak treedt abortus op in de vijfde tot zevende maand van de dracht, als gevolg van een ontsteking van de vruchtvliezen. Ook kunnen de koeien aan de nageboorte blijven staan. Bij stieren worden er ontstekingen gezien van de testikels en bijballen.

Welke verschijnselen zijn er nog meer?

Soms wordt er kreupelheid gezien bij geïnfecteerde runderen, die ontstaat door de ontsteking van gewrichtsvliezen. Ook wordt er af en toe mastitis gezien, omdat de bacterie abcessen kan vormen in de melkklieren.

Welke risicofactoren zijn er?

Het grootste risico op insleep van Brucellose vormt het importeren van dieren uit het buitenland. Daarnaast speelt hygiëne ook een rol. De bacteriën zijn met name in grote aantallen aanwezig in de nageboorte en abortusmateriaal; om deze reden moet er worden voorkomen dat koppelgenoten hiermee in aanraking komen. Daarnaast is het aan te raden de kraamstal na gebruik grondig te desinfecteren. Tot slot zijn wilde vogels waarschijnlijk ook betrokken in de transmissie, maar er wordt gedacht dat dit een beperkte rol speelt.

Wat betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?

Brucellose is een aangifteplichtige ziekte. Bij een verdenking moet de NVWA worden ingeschakeld. De vervolgstappen zijn afhankelijk van de door de NVWA ingestelde onderzoeken en de specifieke bedrijfssituatie.

Hoe kun je de aandoening voorkomen? (preventie)

Er bestaat een vaccin, maar omdat Nederland vrij is van Brucellose, wordt er niet preventief gevaccineerd. Wel kan ervoor worden gekozen om geen nieuwe dieren uit het buitenland te importeren. Daarnaast kunnen wilde vogels van het bedrijf worden geweerd, omdat deze de bacterie ook bij zich kunnen dragen.

Hoe kun je de aandoening behandelen?
Er zal geen behandeling worden ingesteld. Om verspreiding van Brucellose in de koppel zoveel mogelijk te voorkomen, moeten alle geïnfecteerde dieren en dragers worden afgevoerd.

Alternatieve benamingen

Abortus bang, ziekte van Bang, besmettlijk verwerpen, maltakoorts (humaan)

Zoekwoorden

Brucella abortus, B. abortus, abortus bang, ziekte van Bang, besmettelijk verwerpen

Bronnen 

Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.-b). Informatie over Brucella abortus. Geraadpleegd op 24 januari 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/diergezondheid/dierziekten/brucella-abortus 

Gruenberg, W. & Constable, P.D. (2016). Veterinary Medicine (11th Revised edition, Vol. 2). 

Elsevier Gezondheidszorg. Rehman, M., Ur, A., Safi, R., & Shah, I. (2014). Prevalence of Mastitis and its Correlation with Brucellosis among Bovine. Olsen, S., Tatum, F (2010). 

Bovine brucellosis. Vet Clin North Am Food Anim Pract. 26(1):15-27. doi: 10.1016/j.cvfa.2009.10.006. PMID: 20117540

Quinn, P. J., & Markey, B. K. (2011). Veterinary Microbiology and Microbial Disease (2de editie). Wiley.

Vat de koe bij de horens

Hulplijn