Welk dier?

Rund

Welk orgaansysteem?

Digestiestelsel

Hoe herken je het?

Diarree is het meest opvallende verschijnsel. De achterhand van de runderen kan besmeurd zijn met ontlasting. Daarnaast kan bij melkkoeien een verminderde melkgift worden opgemerkt. De kleur en consistentie van de ontlasting en het verloop en de duur van de klachten zijn afhankelijk van de oorzaak van de diarree; bij een infectie met Clostridium perfringens is de diarree bijvoorbeeld bloederig. Aan de hand van informatie die de dierenarts van de veehouder te horen krijgt, kan hij nagaan welke oorzaken van diarree meer of minder waarschijnlijk zullen zijn. Sommige verwekkers van diarree komen namelijk met name voor bij jonge kalveren, zoals E. coli (< 3 dagen leeftijd) en rota- en coronavirussen (eerste twee levensweken). Vanaf de tweede levensweek is cryptosporidium een mogelijke oorzaak en vanaf zes weken leeftijd kan er sprake zijn van coccidiose of giardiasis. Paratuberculose daarentegen zal pas bij oudere runderen voor diarree zorgen, terwijl Salmonella, Boviene Virusdiarree en voedingsgerelateerde diarree kan voorkomen bij runderen van alle leeftijden. Daarnaast is het voor de dierenarts belangrijk om te weten of de runderen naast diarree nog andere symptomen vertonen; bij een Salmonella-infectie bijvoorbeeld hebben de dieren niet alleen diarree, maar vertonen ze ook acute ziekteverschijnselen.

Welke verschijnselen zijn er nog meer?

Door de diarree kunnen verschijnselen optreden van uitdroging. Ook kan sterfte optreden, met name bij coccidiose en infecties met Salmonella, E. coli en Clostridium perfringens. Dieren die na de diarree herstellen, kunnen te maken krijgen met een groeiachterstand.

Welke risicofactoren zijn er?

Voor kalveren vormt de opname van te weinig biest of biest van een slechte kwaliteit een risicofactor. Hierdoor nemen ze onvoldoende antilichamen op tegen ziekteverwekkers die een rol kunnen spelen bij neonatale diarree. Voor koeien van alle leeftijden geldt dat een gebrekkig stalklimaat de kans op ziekte kan vergroten. Tot slot is het belangrijk dat er maatregelen zijn genomen met betrekking tot het management en de hygiëne.

Wat betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?

Diarree leidt tot economische schade door groeiachterstand, verminderde melkgift en sterfte.

Hoe kun je de aandoening voorkomen? (preventie)

Ter preventie dienen maatregelen omtrent hygiëne te worden genomen; zo dienen stallen regelmatig uitgemest en schoongemaakt te worden en moet het personeel geïnstructueerd worden om hun handen te wassen en schone bedrijfskleding aan te trekken. Bovendien zijn managementmaatregelen belangrijk, zoals het all-in/all-out-principe, het handhaven van looplijnen (van jong naar oud) en het optimaliseren van het stalklimaat. Hiertoe behoren ook maatregelen rondom het afkalveren: de kraamstal moet hygiënisch zijn en het kalf wordt gedurende zijn eerste twee levensweken individueel in een iglo gehuisvest. Ter preventie van Boviene Virus Diarree kan gevaccineerd worden.

Hoe kun je de aandoening behandelen?

Bij infectieuze oorzaken van diarree kunnen antibacteriële, antivirale of antiparasitaire middelen worden ingezet. In alle gevallen kan een symptomatische behandeling worden ingesteld, bijvoorbeeld door de dieren in een warme, droge omgeving te plaatsen en door een infuus toe te dienen bij ernstig uitgedroogde koeien.

Alternatieve benamingen

-

Zoekwoorden

Diarree, Salmonella, E. coli, Clostridium perfringens, paratuberculose, Mycobacterium avium paratuberculosis, Boviene Virus Diarree, BVD, Schmallenbergvirus, rotavirus, coronavirus, coccidiose, cryptosporidium, giardia

Bronnen 

Cho YI, Yoon KJ. An overview of calf diarrhea - infectious etiology, diagnosis, and intervention. J Vet Sci. 2014;15(1):1-17. doi: 10.4142/jvs.2014.15.1.1. Epub 2013 Dec 27. PMID: 24378583; PMCID: PMC3973752. Constable, P., & Hinchcliff, K. W. (2016). Veterinary Medicine (11th edition, Vol. 1). 

St. Louis, Verenigde Staten: Elsevier Gezondheidszorg. Dierengezondheidszorg Vlaanderen. (z.d.). Diarreeproblemen bij rundvee. Geraadpleegd op 25 juli 2021, van https://www.dgz.be/ziekten/diarreeproblemen-rundvee#:~:text=Bij%20ouder%20jongvee%20en%20volwassen,de%20leeftijd%20van%20het%20dier. 

Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.). Diarree. Geraadpleegd op 25 juli 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Diergezondheid/Dierziekten/Diarree 

Smolenaars, A. (2015 augustus). Een symptoom, vele oorzaken. GD Herkauwer. Geraadpleegd van https://edepot.wur.nl