Leptospirose

Wat is het en waar wordt het door veroorzaakt?

Leptospirose is een infectieziekte bij onder andere het varken die wordt veroorzaakt door Leptospirae. Leptospirae zijn spirocheten: bewegelijke, spiraalvormige bacteriën. Er zijn diverse soorten Leptospirae die elk onder te verdelen zijn in vele typen, ook wel serovars genoemd. De serovars die in Nederland bij het varken het meeste voorkomen zijn Leptospira interrogans serovar bratislava (Leptospira bratislava) en Leptospira interrogans serovar icterohaemorrhagiae (Leptospira icterohaemorrhagiae).

Besmette varkens scheiden Leptospirae uit met de urine. In de omgeving kunnen de spirocheten goed overleven, vooral in een vochtige en warme omgeving. Varkens worden besmet via de slijmvliezen of kleine wondjes in de huid, waarna de nieren en geslachtsorganen geïnfecteerd worden. In het varken kan de bacterie lang en sluimerend aanwezig zijn, waarbij stress kan zorgen voor actieve uitscheiding. Ook via het sperma kunnen Leptospirae uitgescheden worden.

Leptospirose is een zoönose, mensen kunnen zich infecteren na direct of indirect contact met besmette varkens. Vooral veehouders, dierenartsen en slachthuispersoneel lopen het risico op een infectie. Naast varkens en mensen komt leptospirose ook voor bij runderen, paarden, schapen, knaagdieren en honden (ziekte van Weil).   

Happy M@il

Nieuwste producten en actualiteiten in je mailbox!

AANMELDEN

Welk dier?

Varken

Welk orgaansysteem?

Nieren en urinewegen, voortplantingsstelsel

Hoe herken je het?

Veel infecties verlopen subklinisch. Jonge biggen en drachtige zeugen zijn wel gevoelig voor klinische verschijnselen. Chronische infecties veroorzaken vroeggeboortes, abortussen, kleine tomen of de geboorte van dode biggen of zwakke biggen. Acute infecties, met name bij jonge biggen, uiten zich in anorexie en koorts maar geven meestal milde verschijnselen en blijven daardoor vaak onopgemerkt.

Welke verschijnselen zijn er nog meer?

Zeugen met leptospirose kunnen gaan witvuilen. Bij jonge biggen wordt in enkele gevallen geelzucht of bloederige urine gezien bij infecties met Leptospira icterohaemorrhagiae.

Welke risicofactoren zijn er?

Contact met dieren van andere bedrijven (bijvoorbeeld bij aankoop) vormt de belangrijkste oorzaak van insleep van de ziekte op het bedrijf. De Leptospirae worden binnen bedrijven meestal verspreid via de urine van besmette knaagdieren en onhygiënische omstandigheden.

Wat betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?

Leptospirose zal zich kenmerken in tegenvallende resultaten op het gebied van vruchtbaarheid, toomgrootte en bigvitaliteit. Dit zorgt voor financiële schade. Indien het vermoeden bestaat dat de aandoening op het bedrijf aanwezig is, is aanvullend onderzoek nodig (bijvoorbeeld gepaarde sera, isolatie kiem).

Hoe kun je de aandoening voorkomen?

Het voorkomen van de infectie berust met name op het toepassen van hygiënische maatregelen op het bedrijf. Besmetting via indirect contact met besmette voorwerpen of omgeving dient voorkomen te worden. Omdat ook muizen en ratten Leptospirae kunnen uitscheiden, dient ongedierte te worden bestreden. Tegenwoordig kan Leptospirose ook worden aangepakt door het vaccineren van zeugen.

Hoe kun je de aandoening behandelen?

Een behandeling met antibiotica is mogelijk.

Alternatieve benamingen

-

Zoekwoorden

Leptospirose, Leptospirae, Leptospira interrogans, bratislava, icterohaemorrhagiae, serovar, spirocheten

Bronnen 

Ellis, William A. "Animal leptospirosis." Leptospira and leptospirosis (2015): 99-137.

Gezondheidsdienst voor dieren ‘’Leptospirose’’, geraadpleegd op 15 februari 2022.

Pinto, Priscila S., Hugo Libonati, and Walter Lilenbaum. "A systematic review of leptospirosis on dogs, pigs, and horses in Latin America." Tropical animal health and production 49.2 (2017): 231-238.

RIVM ‘’Leptospirose’’, geraadpleegd op 2 december 2021.

Zimmerman JJ, Karriker LA, Ramirez A, Schwartz KJ, Stevenson GW, editors. Diseases of swine. 10th ed. New York: John Wiley & Sons, Inc; 2012. p. 770–778. 

Een varkentje is zo gewassen

Hulplijn