Welk dier?

Schaap, geit

Welk orgaansysteem?

Digestiestelsel

Hoe herken je het?

Bij verschillende maagdarmwormen kan diarree worden gezien, bijvoorbeeld bij de opname van veel larven van de Nematodirus battus. Ook de volwassen wormen van Trichostrongylus-soorten die voorkomen in de dunne darm kunnen diarree geven. Niet alle worminfecties veroorzaken echter diarree. Daarnaast kunnen er ook andere verschijnselen optreden, zoals bijvoorbeeld bleke slijmvliezen en sloomheid ten gevolge van bloedarmoede, die ontstaat door de bloedzuigende lebmaagworm Haemonchus contortus. De diagnose van een maagdarmworminfectie wordt gesteld aan de hand van informatie over de beweiden en ontworming van de koppel, het klinisch beeld van de dieren en mestonderzoek, eventueel aangevuld met sectie.

Welke verschijnselen zijn er nog meer?

Daarnaast kunnen er ook nog een aantal aspecifieke symptomen worden gezien, zoals groeiachterstand of vermagering een hoge voederconversie en een een vermindering van de melkgift en wolproductie. Bovendien kan bij ernstige worminfecties sterfte optreden.

Welke risicofactoren zijn er?

Een bedrijf is met name vatbaar voor infecties met maagdarmwormen als er geen ontwormplan wordt opgesteld ter preventie van wormbesmettingen. Daarnaast is overbezetting ook een predisponerende factor, omdat het de infectiedruk verhoogt.

Wat betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?

Schade door maagdarmwormen komt voor op veel geiten- en schapenbedrijven. Deze kan worden veroorzaakt door symptomen als verminderde groei, een verhoogde voederconversie en een verminderde melkgift. Daarnaast neemt de behandeling van maagdarmworminfectie ook kosten met zich mee.

Hoe kun je de aandoening voorkomen? (preventie)

Elk bedrijf dient in het najaar samen met de eigen dierenarts een ontwormplan op te stellen. Dit ontworplan bestaat uit een beweidingsschema, een ontwormschema en mestonderzoeken. Het beweidingsschema houdt in dat er tot 1 juli elke drie weken en daarna elke twee weken wordt verweid naar een weiland waar minstens drie maanden geen schapen of geiten hebben gegraasd. Het ontwormschema wordt opgesteld aan de hand van het bewedingsschema. Mestonderzoeken geven een indicatie over de mate waarin de koppel te maken heeft met maagdarmwormen en met welke wormen de dieren besmet zijn. Daarnaast kan aan de hand van mestonderzoek ook worden gecontroleerd of een behandeling met ontwormingsmiddelen effectief is geweest. Een goed ontwormplan vermindert maagdarmworminfecties en beperkt hiermee de economische schade. Bovendien werkt het voorkomen van infecties en het effectief inzetten van ontwormingsmiddelen de resistentie tegen dergelijke middelen tegen.

Hoe kun je de aandoening behandelen?

Bij een maagdarmworminfectie in het koppel zal een dierenarts ontwormingsmiddelen voorschrijven. Bij schapen of geiten met ernstige verschijnselen, bijvoorbeeld uitdroging ten gevolge van diarree, kan een symptomatische therapie worden ingezet.

Alternatieve benamingen

-

Zoekwoorden

Maagdarmwormen, wormen, larven, Trichostrongylus, Haemonchus contortus, Nematodirus

Bronnen 

Constable, P., & Hinchcliff, K. W. (2016). Veterinary Medicine (11th edition, Vol. 1). 

St. Louis, Verenigde Staten: Elsevier Gezondheidszorg. Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.). Algemeen: Maagdarmwormen. Geraadpleegd op 14 juli 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Diergezondheid/Management/Wormen/Schapen/Algemeen-maagdarmwormen 

Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.). Verschillende wormsoorten bij schapen. Geraadpleegd op 14 juli 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Diergezondheid/Management/Wormen/Schapen/Algemeen-maagdarmwormen/verschillende-wormsoorten 

Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.). Wormbestrijding bij schapen: Ontwormplan. Geraadpleegd op 14 juli 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Diergezondheid/Management/Wormen/Schapen/Ontwormplan