Welk
dier?
Rund, schaap, geit
Welk
orgaansysteem?
Reproductiestelsel
Hoe
herken je het?
Vroeg embryonale sterfte en abortus bij drachtige koeien zijn de belangrijkste verschijnselen. Er kan sprake zijn van een abortusstorm op het bedrijf, maar de infectie kan ook sluimerend aanwezig zijn gedurende een langere periode. Wanneer abortus optreedt in een vroeg stadium van de dracht wordt dit vaak of niet opgemerkt of gezien als een vruchtbaarheidsprobleem. Bij infectie tussen de derde en vierde maand van de dracht kan er een verdroogde vrucht ontstaan, ook wel steenvrucht of mummievrucht genoemd. Infectie na de vierde maand van de dracht kan leiden tot sterfte van het kalf, wat vervolgens meestal binnen 48 uur leidt tot abortus. Meestal worden echter levende, gezonde kalveren geboren, waarvan 80% in de baarmoeder is geïnfecteerd met Neospora. Overigens tonen de geïnfecteerde koeien zelf geen ziekteverschijnselen.
Welke
verschijnselen zijn er nog meer?
In enkele gevallen worden er levende geïnfecteerde kalveren geboren die neurologische afwijkingen vertonen, zoals incoördinatie, verminderde reflexen en epileptische aanvallen.
Welke
risicofactoren zijn er?
De grootste risicofactor is de aanwezigheid van honden op op het bedrijf en op de percelen waarop de koeien worden geweid. Daarnaast kunnen nieuwe koeien die worden aangekocht besmet zijn en de infectie overdragen op hun nakomelingen.
Wat
betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?
Vroeg embryonale sterfte en abortus bij drachtige koeien zal leiden tot financiële schade. De grootte van deze schade is afhankelijk van de specifieke bedrijfssituatie.
Hoe kun
je de aandoening voorkomen? (preventie)
Om de horizontale transmissieroute te doorbreken, moet er worden voorkomen dat het voer en water van het rundvee in contact komen met ontlasting van honden. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan door geen honden op het bedrijf toe te laten, of door honden aan te leren op welke plekken ze wel en niet hun behoefte mogen doen. De verticale transmissie kan worden voorkomen door nieuwe dieren voor aankoop te onderzoeken op Neospora. Daarnaast moet er worden voorkomen dat honden besmet materiaal binnenkrijgen, zoals rauw vlees. Maar ook geboortemateriaal van koeien die hebben verworpen is voor honden infectieus.
Hoe kun
je de aandoening behandelen?
Door deel te nemen aan het programma 'Neospora Tankmelk' kan de infectiestatus op een bedrijf worden onderzocht. Afhankelijk van de uitslag wordt een plan van aanpak opgesteld. Dit kan inhouden dat kalveren van besmette koeien worden afgevoerd. Meer over de aanpak van Neospora kunt op vinden op de volgende website: gddiergezondheid.nl/diergezondheid/dierziekten/neospora-rund#aanpak.
Alternatieve
benamingen
-
Zoekwoorden
Neospora, N. caninum
Bronnen
Bartels CJ, Wouda W, Schukken YH. Risk factors for Neospora caninum-associated abortion storms in dairy herds in The Netherlands (1995 to 1997). Theriogenology. 1999 Jul 15;52(2):247-57. doi: 10.1016/S0093-691X(99)00126-0. PMID: 10734392. Bongen, J. (2011, 15 april).
Neospora: soms storm, vaker druppelende kraan. Melkvee. https://www.melkvee.nl/artikel/39255-neospora-soms-storm-vaker-druppelende-kraan/
Dubey JP, Buxton D, Wouda W. Pathogenesis of bovine neosporosis. J Comp Pathol. 2006 May;134(4):267-89. doi: 10.1016/j.jcpa.2005.11.004. Epub 2006 May 18. PMID: 16712863.
Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.-g). Neospora. Geraadpleegd op 12 april 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/diergezondheid/dierziekten/neospora-rund#aanpak