Welk
dier?
Rund, schaap, geit
Welk
orgaansysteem?
Digestiestelsel
Hoe
herken je het?
De aandoening verloopt langzaam progressief. In het beginstadium wordt vermagering gezien, ondanks dat het dier goed eet. Later treedt verdere vermagering op en neemt ook de bespiering af. Bovendien kan diarree worden waargenomen. In het laatste stadium van de ziekte kunnen vochtophopingen worden gezien rond de kaak en het kossum.
Welke
verschijnselen zijn er nog meer?
Naast de eerder genoemde verschijnselen treedt er vaak een daling van de melkgift op. Deze kan oplopen tot wel 10 tot 20 procent.
Welke
risicofactoren zijn er?
Introductie op het bedrijf vindt meestal plaats door de aankoop van een geïnfecteerd rund dat nog geen verschijnselen vertoont. Het is mogelijk om deze dieren te testen op antistoffen in het bloed, de melk of de ontlasting. Echter biedt dit helaas geen zekerheid, omdat de antistoffen pas maanden tot jaren na het oplopen van de infectie aanwezig kunnen zijn. Daarom is het niet mogelijk om een rund aan te kopen dat met zekerheid vrij is van paratuberculose.
Wat
betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?
Er ontstaat economische schade door een verlaagde melkproductie, een verhoogde uitval en een vervroegde afvoer van besmette dieren. De hoogte van de schade is afhankelijk van de specifieke bedrijfssituatie.
Hoe kun
je de aandoening voorkomen? (preventie)
Voor geiten en schapen bestaat er een geregistreerd vaccin, maar voor runderen helaas niet. Daarom is het noodzakelijk een aantal maatregelen in het management door te voeren. Zo is het bijvoorbeeld verstandig om verschillende leeftijdsgroepen apart te huisvesten en looplijnen te handhaven (van jong naar oud). Daarnaast moeten kalveren in een schone omgeving ter wereld worden gebracht. Om de kans op besmetting te verkleinen, wordt het kalf op de meeste bedrijven direct bij de koe weggehaald. Er moet dan biest en melk worden verstrekt die paratuberculose-vrij is. Ook kan men besluiten om geen dieren van andere bedrijven aan te kopen, om de kans op de insleep van paratuberculose zo laag mogelijk te houden. Verder moeten algemene hygiënische maatregelen in acht worden genomen.
Hoe kun
je de aandoening behandelen?
Behandeling is helaas niet mogelijk. Geïnfecteerde dieren moeten zo snel mogelijk worden afgevoerd om verdere verspreiding binnen de koppel te voorkomen.
Alternatieve
benamingen
Paratbc, ziekte van Johne, Johnes' disease
Zoekwoorden
Paratuberculose, paratbc, Mycobacterium avium ssp. paratuberculosis, MAP
Bronnen
Animal and Plant Health Inspection Service. (z.d.). Johne’s Disease. U.S. Department of Agriculture. Geraadpleegd op 24 maart 2021, van https://www.aphis.usda.gov/aphis/ourfocus/animalhealth/nvap/NVAP-Reference-Guide/Control-and-Eradication/Johnes-Disease
Garvey, M. Mycobacterium Avium Paratuberculosis: A Disease Burden on the Dairy Industry. Animals (Basel). 2020 Oct 1;10(10):1773. doi: 10.3390/ani10101773. PMID: 33019502; PMCID: PMC7601789.
Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.-g). Paratuberculose. Geraadpleegd op 24 maart 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/diergezondheid/dierziekten/paratuberculose-rund
Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.-h). Paratuberculose Programma melkveehouderij. Geraadpleegd op 24 maart 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Producten-en-diensten/Producten/Rundvee/Paratbc-aanpak/Paratuberculose-Programma-melkveehouderij