Welk dier?

Schaap en geit

Welk orgaansysteem?

Respiratiestelsel

Hoe herken je het?

Met Mannheimia haemolytica geïnfecteerde dieren zijn vaak acuut ernstig ziek, sloom, hebben koorts, geen eetlust, een versnelde en bemoeilijkte ademhaling en hebben vaak uitvloeiing uit de neus en ogen. Daarnaast kunnen de dieren hoesten en hebben ze een verminderd uithoudingsvermogen. In het terminale stadium loopt er schuimachtig kwijl uit de bek. Het kan ook voorkomen dat het dier dood gevonden wordt zonder voorafgaande klinische verschijnselen. Vooral bij jonge lammeren komt dit voor, meestal bij meerdere dieren tegelijk. Hoe jonger het lam is, hoe ernstiger de verschijnselen zijn. Bij lammeren jonger dan drie maanden komt vaker sepsis of bloedvergiftiging voor dan longontsteking. De lammeren zijn dan acuut ernstig ziek, sloom en kunnen hersenvlies- en gewrichtsontsteking krijgen.

Indien Bibersteinia trehalosi de ziekteverwekker is, is het ziektebeeld vaak heel acuut. Dieren worden plotseling dood gevonden, of worden ernstig benauwd met uitvloeiing uit de neus en bek aangetroffen. Post-mortem blijkt dat de longen vol zitten met vocht. Deze vorm van pasteurellose komt van september tot december voor bij lammeren.

In enkele gevallen is Pasteurella multocida de ziekteverwekker. Dit komt vaker voor bij geiten dan bij schapen en met name bij de lammeren. De longontsteking is dan ernstig en de dieren zijn ernstig ziek. Deze vorm van pasteurellose komt ook van september tot december voor. 

Welke verschijnselen zijn er nog meer?

Geïnfecteerde lammeren vertonen vaak een groeiachterstand.

Welke risicofactoren zijn er?

Dieren zijn vatbaar voor pasteurellose als ze een slechte weerstand hebben of stress ervaren, bijvoorbeeld vanwege extreem weer (warm, koud of nat), een slecht stalklimaat, transport of medische behandelingen of ingrepen zoals castratie. Contact met dieren van andere bedrijven is ook een belangrijke risicofactor, evenals een groot koppel. Infecties met andere verwekkers, zoals het zwoegerziektevirus, het para-influenza 3 virus en verschillende mycoplasma stammen, zijn ook risicofactoren voor het ontwikkelen van pasteurellose.

Wat betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?

De economische schade kan, vanwege sterfte en groeiachterstand, flink oplopen als een aanzienlijk deel van de lammeren ziek wordt. Daarnaast gaan de kosten van medicijngebruik omhoog.

Hoe kun je de aandoening voorkomen? (preventie)

Ter preventie is het vermijden van stress van belang. Daarnaast is het belangrijk om te zorgen voor een goed stalklimaat, gezonde lammeren met een goede weerstand en om contact met dieren van andere bedrijven te voorkomen. Eventueel kunnen lammeren of drachtige ooien worden gevaccineerd.

Hoe kun je de aandoening behandelen?

Het is aan te raden om bij dode dieren post-mortem onderzoek te laten doen. Dan kan er ook een bacteriologisch onderzoek gestart worden waarmee bepaald wordt om welke verwekker het gaat en tegen welk antibioticum deze gevoelig is. Hierdoor kan gericht worden behandeld met antibiotica.

Alternatieve benamingen

Zomerlongontsteking

Zoekwoorden

Pasteurellose, Pasteurella, zomerlongontsteking, Mannheimia haemolytica, Pasteurella haemolytica, Bibersteinia trehalosi, Pasteurella multocida

Bronnen 

Gezondheidsdienst voor Dieren, ‘’Pasteurellose’’, geraadpleegd op 4 augustus 2021.

Gilmour, N. J. L. "Pasteurella haemolytica infections in sheep." Veterinary Quarterly 2.4 (1980): 191-198.

Gilmour, N. J. L., and J. S. Gilmour. "Diagnosis of pasteurellosis in sheep." In practice 7.5 (1985): 145-149.

Het Schaap, ‘’Pasteurellose/zomerlongontsteking’’, geraadpleegd op 4 augustus 2021.

Matthews, J. (2016). Diseases of the goat (4th ed.). Wiley.

Mohamed, R. A., and E. B. Abdelsalam. "A review on pneumonic pasteurellosis (respiratory mannheimiosis) with emphasis on pathogenesis, virulence mechanisms and predisposing factors." Bulgarian Journal of Veterinary Medicine 11.3 (2008): 139-160.