Welk
dier?
Varken
Welk
orgaansysteem?
Digestiestelsel
Hoe
herken je het?
PED veroorzaakt een ontsteking van het dunne darmslijmvlies, waardoor ernstige, waterige diarree kan optreden. De morbiditeit kan oplopen tot 100%. Biggen die hiervan herstellen zullen een groeiachterstand oplopen. Vanwege de diarree kunnen de biggen ernstig gedehydreerd raken, waardoor de sterfte kan oplopen van 30 tot 100%. Daarnaast kan braken worden gezien. De verschijnselen van PED kunnen lijken op TGE (Transmissible Gastro Enteritis), een andere infectieziekte bij varkens die veroorzaakt wordt door een coronavirus. Bij PED is de diarree echter minder ernstig en de mortaliteit ligt lager.
Welke
verschijnselen zijn er nog meer?
Soms worden ook bij volwassen varkens verschijnselen gezien, met name diarree en braken.
Welke
risicofactoren zijn er?
Uit onderzoek van PED-uitbraken in Nederland blijkt dat transportwagens en mestbewerking belangrijke infectieroutes zijn. Daarnaast kan het PED-virus worden geïntroduceerd na aankoop van varkens afkomstig van een besmet bedrijf.
Wat
betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?
PED leidt tot economische schade door verminderde groei van zieke biggen en verhoogde uitval. De grootte van de schade hangt af van de ernst van de aandoening en de specifieke bedrijfssituatie.
Hoe kun
je de aandoening voorkomen? (preventie)
Er bestaat helaas nog geen effectief vaccin tegen PED. Hierdoor ligt de nadruk op preventie door het instellen van management- en hygiënemaatregelen. Deze houden onder andere in dat er geen dieren aangekocht mogen worden van besmette bedrijven en dat mest van dergelijke bedrijven niet mag worden uitgereden. Daarnaast mogen afzonderlijke koppels niet met elkaar worden gemengd en dient ongedierte te worden bestreden. Bovendien moeten transportwagens na elk transport worden gedesinfecteerd en mogen machines en materialen niet met andere bedrijven worden gedeeld.
Hoe kun
je de aandoening behandelen?
Er bestaat geen specifieke behandeling, maar er kan een symptomatische therapie worden ingezet.
Alternatieve
benamingen
Varkensepidemische diarree, Porcine Epidemic Diarrhea, PED
Zoekwoorden
Porcine Epidemische Diarree, varkensepidemische diarree, Porcine Epidemic Diarrhea, PED
Bronnen
Constable, P., & Hinchcliff, K. W. (2016). Veterinary Medicine (11th edition, Vol. 1). St. Louis, Verenigde Staten: Elsevier Gezondheidszorg.
Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.). PED. Geraadpleegd op 5 juli 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Diergezondheid/Dierziekten/PED#risico
Jung, K., Saif, L. J. Porcine epidemic diarrhea virus infection: Etiology, epidemiology, pathogenesis and immunoprophylaxis. Vet J. 2015 May;204(2):134-43. doi: 10.1016/j.tvjl.2015.02.017.
Lee, C. Porcine epidemic diarrhea virus: An emerging and re-emerging epizootic swine virus. Virol J. 2015 Dec 22;12:193. doi: 10.1186/s12985-015-0421-2. Erratum in: Virol J. 2016;13:19. PMID: 26689811; PMCID: PMC4687282.