Rotkreupel

Wat is het en waar wordt het door veroorzaakt?

Rotkreupel is een besmettelijke klauwaandoening die vrijwel over de hele wereld voorkomt bij het schaap en de geit. De aandoening wordt veroorzaakt door een samenspel van de twee bacteriën Dichelobacter nodosus en Fusobacterium necrophorum. Fusobacterium necrophorum dringt de door vocht verweekte tussenklauwhuid binnen en veroorzaakt een ontsteking. Dichelobacter nodosus, die een zuurstofarme omgeving nodig heeft, kan daardoor in de diepte dringen en de hoorn van de klauw aantasten. Vervolgens breidt de ontsteking zich verder uit via de zool. Voor het optreden van rotkreupel moet er direct contact zijn tussen schapen, of de schapen lopen op plaatsen waar kort daarvoor besmette schapen zijn geweest. D. nodosus en F. necrophorum hebben een buitentemperatuur van 10°C nodig om zich te vermenigvuldigen. Vandaar dat de aandoening vaak zichtbaar wordt in het voorjaar om weer af te nemen in de wintermaanden.

Happy M@il

Nieuwste producten en actualiteiten in je mailbox!

AANMELDEN

Welk dier?

Schaap en geit

Welk orgaansysteem?

Klauwen

Hoe herken je het?

Geïnfecteerde dieren worden kreupel, waarbij de ernst van de kreupelheid afhangt van de uitbreiding van de ontsteking en het betrokken aantal klauwen. Als beide voorpoten zijn aangetast, grazen de dieren vaak kruipend op de voorknieën. Er zijn altijd meerdere dieren in een koppel aangetast. De ontstoken klauwen zijn vaak te herkennen aan een typische weeïge geur. Ze voelen warm aan en zijn erg pijnlijk.

Welke verschijnselen zijn er nog meer?

Dieren met rotkreupel eten minder waardoor de conditie afneemt en de melkproductie daalt.

Welke risicofactoren zijn er?

Een vochtige bodem zorgt ervoor dat de lederhuid en de hoorn van de klauw verweken en dit bevordert het ontstekingsproces. Een natte weide is daarom een risicofactor voor het optreden van rotkreupel. Het verwaarlozen van klauwverzorging is ook een belangrijke risicofactor.

Wat betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?

In een aangedaan koppel schapen of geiten kan groeiachterstand bij de lammeren optreden als gevolg van verminderde melkgift van de moederdieren. Zeker bij jonge lammeren kan de schade hierdoor groot zijn. Daarnaast betekent het behandelen van rotkreupel een verhoogd antibioticumgebruik.

Hoe kun je de aandoening voorkomen? (preventie)

Het regelmatig bekappen van de klauwen helpt in het voorkomen van rotkreupel. Daarnaast dient de weide zo droog mogelijk te worden gehouden, zodat de klauwhuid niet verweekt. Er kan in overleg met de dierenarts een vaccinatieplan worden opgesteld. Het gehele koppel moet dan gevaccineerd worden en de bescherming is vier maanden.

Hoe kun je de aandoening behandelen?

De behandeling bestaat uit het bekappen van de klauwen en daarmee het wegsnijden van losse hoorn. Daarna dienen de klauwen gedesinfecteerd te worden en de dieren geweid te worden op een schone en droge weide. Een voetbad met zinksulfaat helpt ook in de behandeling en dient dan op regelmatige basis te gebeuren. Een goede opvolging met regelmatig controle van de klauwen is belangrijk om van rotkreupel af te komen. Bij hardnekkige gevallen van rotkreupel is het raadzaam om de lammeren die nog bij de moeder lopen te spenen en apart te huisvesten. Lammeren reageren namelijk doorgaans beter op behandeling dan oude dieren en zo wordt de infectiedruk verlaagd. In ernstige gevallen kan worden overwogen om het hele koppel met antibioticum te behandelen.

Alternatieve benamingen

Foot rot

Zoekwoorden

Rotkreupel, foot rot, Dichelobacter nodosus

Bronnen 

Abbott, K. A., and C. J. Lewis. "Current approaches to the management of ovine footrot." The Veterinary Journal 169.1 (2005): 28-41. 

Bennett, G. N., and J. G. H. Hickford. "Ovine footrot: new approaches to an old disease." Veterinary microbiology 148.1 (2011): 1-7.

Gezondheidsdienst voor Dieren, ‘’Rotkreupel’’, geraadpleegd op 30 juli 2021.

Whittier, W. Dee, and Steven Henry Umberger. "Control, treatment, and elimination of foot rot from sheep." (2009). 

Omdat elke schaap telt

Hulplijn