Welk
dier?
Rund, schaap, geit, varken
Welk
orgaansysteem?
Digestiestelsel
Hoe
herken je het?
Het klinisch beeld is afhankelijk van het serotype dat de infectie veroorzaakt. Bij een S. Dublin-infectie hebben de runderen vaak diarree en hoge koorts. Als er sepsis optreedt, kunnen zich complicaties voordoen zoals longontsteking of gewrichtsontstekingen. Bij drachtige runderen kan abortus optreden. Bij een S. Typhimurium-infectie wordt koorts en ernstige diarre gezien. De diarree heeft eerst een waterig aspect, maar ziet er later bloederig uit. Ook bij dit serotype kan abortus optreden. In geval van sepsis kunnen dezelfde complicaties ontstaan als bij een S. Dublin-infectie. Overigens zijn kalveren extra gevoelig voor het oplopen van Salmonella-infecties. Longonsteking en gewrichtsontstekingen worden bij deze jonge dieren ook vaker gezien en er kan zelfs sterfte optreden. Een verdenking van Salmonellose kan met mest- of bloedonderzoek worden bevestigd.
Welke
verschijnselen zijn er nog meer?
Bij ernstige infecties kunnen runderen sterven. Verder komt het bij S. Dublin-infecties soms voor dat oor- of staartpunten zwart worden en afsterven. Dit komt doordat complexen van bacteriën en antilichamen kunnen vastlopen in de kleine haarvaatjes in deze lichaamsdelen en zo de bloedtoevoer afsluiten, waardoor de huid op die plek afsterft.
Welke
risicofactoren zijn er?
Door aankoop van nieuwe runderen die Salmonella-bacteriën met zich meedragen of de aanvoer van besmette mest kan de infectie geïntroduceerd worden in de koppel. Ook bezoekers kunnen bacteriën met zich mee brengen via hun handen of kleding. Daarnaast kunnen de bacteriën worden overgebracht via transportmiddelen en materialen.
Wat
betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?
Dit is onder andere afhankelijk van het serotype, de klinische verschijnselen en de mate van verspreiding in de koppel. De meeste bedrijven die getroffen worden door Salmonellose ervaren hier één tot vijf maanden problemen van. Door sterfte van runderen en kosten voor behandeling van zieke dieren ontstaat financiële schade. Volgens de GD is de omvang van de schade bij een infectie met S. Dublin op een bedrijf met 100 melkkoeien gemiddeld 4637 euro. Als er echter niet op tijd actie wordt ondernomen, kan dit bedrag oplopen tot 10.000 euro. Maar in sommige gevallen verdwijnt de infectie vanzelf, met name op kleinere bedrijven.
Hoe kun
je de aandoening voorkomen? (preventie)
Ter preventie van Salmonellose moeten geen runderen worden aangekocht met een onbekende Salmonellose-status. Daarnaast zijn maatregelen in het management nodig, waaronder het apart huisvesten van leeftijdsgroepen en het handhaven van looplijnen van jong naar oud, omdat met name jonge kalveren gevoelig zijn voor het oplopen van de infectie. Bovendien moeten algemene hygiënische maatregelen worden ingezet, ook met oog op overdracht van de infectie op de mens. Om inzicht te krijgen in de situatie op uw bedrijf wordt verwezen naar de Checklist Salmonella op melkveebedrijven, opgesteld door de GD.
Hoe kun
je de aandoening behandelen?
De therapie bestaat uit het toedienen van antibiotica. Daarnaast worden ondersteunende maatregelen ingezet, waaronder de toediening van een glucose- en elektrolytenoplossing. Bij sterk uitgedroogde dieren kan een infuus worden ingebracht.
Alternatieve
benamingen
Salmonella-infectie
Zoekwoorden
Salmonellose, Salmonella-infectie, Salmonella, S. Dublin, S. Typhimurium
Bronnen
Constable, P. D., & Hinchcliff, K. W. (2016). Veterinary Medicine (11th Revised edition). Elsevier Gezondheidszorg.
Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.-a). Alert op salmonella: Salmonella Programma Onverdacht. Geraadpleegd op 13 april 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Producten-en-diensten/Producten/Rundvee/Salmonella-aanpak/Salmonella-
Programma-Onverdacht https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Producten-en-diensten/Producten/Rundvee/Paratbc-aanpak/Paratuberculose-Programma-melkveehouderij
Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.-l). Salmonellose. Geraadpleegd op 13 april 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/diergezondheid/dierziekten/salmonellose-rund#mens
Holschbach CL, Peek SF. Salmonella in Dairy Cattle. Vet Clin North Am Food Anim Pract. 2018 Mar;34(1):133-154. doi: 10.1016/j.cvfa.2017.10.005. Epub 2017 Dec 8. PMID: 29224803; PMCID: PMC7135009.
Visser IJ, Veen M, van der Giessen JW. Salmonella dublin infecties bij runderen, een review [Salmonella dublin infections in cattle, a review]. Tijdschr Diergeneeskd. 1992 Dec 15;117(24):730-4. Dutch. PMID: 1481196.