Wormen | bij pluimvee

Wat is het en waar wordt het door veroorzaakt?

In het maagdarmkanaal van pluimvee kunnen veel verschillende wormen leven. De volwassen stadia van de wormen leven in het maagdarmkanaal en leggen eitjes die met de ontlasting in de omgeving worden uitgescheiden. Uit deze eitjes ontwikkelen zich onder gunstige omstandigheden verschillende larvale stadia. Tijdens het pikken en scharrelen worden de larven via de bek weer opgenomen. In het maagdarmkanaal kunnen deze zich vervolgens ontwikkelen tot volwassen wormen, die op hun beurt weer eitjes kunnen gaan leggen. Een infectie met deze wormen kan symptoomloos verlopen. Als er verschijnselen worden gezien, kunnen deze onder andere bestaan uit groeiachterstand, diarree en sterfte. 

De belangrijkste wormen bij kippen zijn de rondwormen Capillaria obsignata, Ascaridia galli, Syngamus trachea en Heterakis gallinarum. Capilaria obsignata is een draadworm die zich aan het darmslijmvlies hecht en stukjes hiervan opeet. Infecties komen met name bij jonge kippen voor. Ascaridia galli is een spoelworm uit de dunne darm. Alleen bij ernstige infecties worden verschijnselen gezien. Heterakis gallinarum is een kleine spoelworm die in de blinde darm leeft en regelmatig infecties veroorzaken bij kippen met een uitloop. Deze parasiet is ook belangrijk voor de verspreiding van de protozo Histomonas meleagridis. Syngamus trachea leeft in de bovenste luchtwegen; infecties worden met name gezien bij jonge kippen.

Happy M@il

Nieuwste producten en actualiteiten in je mailbox!

AANMELDEN

Welk dier?

Pluimvee

Welk orgaansysteem?

Maagdarmstelsel

Hoe herken je het?

De symptomen bij een infectie met Ascaridia galli bestaan uit langzame vermagering en bleke slijmvliezen. Bij sectie kunnen de wormen in de dunne darm worden aangetroffen; soms is ook een bloederige ontsteking van het darmslijmvlies zichtbaar. Bij een milde Capillaria obsignata-infectie wordt gewichtsverlies opgemerkt; bij ernstigere infecties kunnen de verschijnselen bestaan uit vermagering, productieverlies, bleke slijmvliezen en diarree. Bij sectie kan mogelijk een waterige tot bloederige ontsteking van de dunne darm worden gezien. Bij een infectie met Heterakis gallinarium is er meestal sprake van diarree. Het ziektebeeld van een Syngamus trachea-infectie is vrij kenmerkend: de dieren happen met open bek en gestrekte nek naar lucht; vandaar dat deze worm ook wel de 'gaapworm' wordt genoemd. Daarnaast wordt vaak vermagering en een algehele verminderde conditie gezien.

Welke verschijnselen zijn er nog meer?

Een heftige infectie met Ascaridia galli-infectie kan leiden tot verhoogde sterfte. Infecties met Capillaria obsignata leiden vaker tot sterfte. Bij een Syngamus trachea-infectie kunnen de dieren zo benauwd raken door de aanwezigheid van de wormen in de luchtpijp en de slijmvorming door de ontstekingsreactie die hiervan het gevolg is, dat ze kunnen stikken.

Welke risicofactoren zijn er?

Een bedrijf is met name vatbaar voor infecties met maagdarmwormen als er geen ontwormplan wordt opgesteld ter preventie van problemen die ontstaan door wormbesmettingen. Daarnaast is overzetting ook belangrijke predisponerende factor, omdat het de infectiedruk verhoogt.

Wat betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?

Schade door maagdarmwormen komt veel voor op pluimveebedrijven. Deze kan worden veroorzaakt door symptomen als een verminderde groei, verhoogde voederconversie en verhoogde uitval. Daarnaast neemt de behandeling van maagdarmworminfecties ook kosten met zich mee.

Hoe kun je de aandoening voorkomen?

Elk bedrijf dient samen met de eigen dierenarts een ontwormplan op te stellen. Mestonderzoeken geven een indicatie over de mate waarin een koppel te maken heeft met maagdarmwormen en met welke wormen de dieren besmet zijn. Daarnaast kan aan de hand van mestonderzoek ook worden gecontroleerd of een behandeling met ontwormingsmiddelen effectief is geweest. Een goed ontwormplan vermindert worminfecties en beperkt hiermee ook eventuele economische schade ten gevolge van maagdarmwormen. Bovendien werkt het voorkomen van infecties en het effectief inzetten van ontwormingsmiddelen de resistentie tegen dergelijke middelen tegen. Tot slot is het belangrijk om te noemen dat een goede hygiënische maatregelen natuurlijk erg belangrijk zijn, zoals het periodiek schoonmaken van de verblijven grondige desinfectie na elke ronde.

Hoe kun je de aandoening behandelen?

Bij een maagdarmworminfectie in de koppel zal een dierenarts ontwormingsmiddelen voorschrijven. Deze kunnen gemakkelijk toegediend worden via het voer of drinkwater. Bij hobbymatig gehouden kippen met ernstige verschijnselen, bijvoorbeeld uitdroging ten gevolge van diarree, kan een symptomatische behandeling worden ingezet.

Alternatieve benamingen

-

Zoekwoorden

Capillaria obsignata, Ascaridia galli, Syngamus trachea ('gaapworm'), Heterakis gallinarium

Bronnen 

Constable BVSc MS PhD Dipl ACVIM, Peter D., Hinchcliff BVSc MS PhD DACVIM (Large Animal), Kenneth W, Done BA BVetMed PhD DECPHM DECVP FRCVS FRCPath, Stanley H., & Gruenberg, W. (2017). Veterinary Medicine: A textbook of the diseases of cattle, horses, sheep, pigs and goats - two-volume set (11de ed.). 

Saunders Ltd. Dopharma. (15–12-22). Worminfecties en de behandeling hiervan bij pluimvee. Geraadpleegd op 10 november 2021, van https://www.dopharma.nl/technical-support/worminfecties-en-de-behandeling-hiervan-bij-pluimvee/ 

Jacobs, D., Fox, M., Gibbons, L., & Hermosilla, C. (2015). Principles of Veterinary Parasitology. 

Wiley. Shifaw A, Feyera T, Walkden-Brown SW, Sharpe B, Elliott T, Ruhnke I. Global and regional prevalence of helminth infection in chickens over time: a systematic review and meta-analysis. Poult Sci. 2021 May;100(5):101082. doi: 10.1016/j.psj.2021.101082. Epub 2021 Mar 4. PMID: 33813325; PMCID: PMC8047976.

Elke dag een kiplekker gevoel

Hulplijn