Ziekte van Glässer

Wat is het en waar wordt het door veroorzaakt?

De ziekte van Glässer is een aandoening bij biggen van twee weken tot vier maanden oud. De ziekteverwekker is de bacterie Glaeserella parasuis (voorheen Hemophilus parasuis, afgekort Hps). Er bestaan 15 serotypen, waarvan vooral type 4, 5 en 13 van belang zijn op varkensbedrijven in Nederland. De biggen worden besmet na het inademen van deze bacteriën afkomstig van de zeug. Bij veel gezonde, oudere varkens kan Glaeserella parasuis namelijk worden gevonden in de neus- en keelholte. Onderzoek heeft aangetoond dat ook de helft van de biggen tot 10 weken oud de bacterie bij zich draagt. Echter veroorzaakt deze niet in al deze gevallen ziekte. Predisponerende factoren zijn bijvoorbeeld transport en de stress die hierbij komt kijken. Hierdoor wordt de ziekte van Glässer ook wel 'transportziekte' genoemd. 

Glaeserella parasuis kan bij biggen onstekingen veroorzaken van het buikvlies, borstvlies en het hartenzakje. Ook kunnen ontstekingen van de gewrichten en de hersenenvliezen optreden. Daarnaast wordt de bacterie ook regelmatig aangetoond in de longen van zieke biggen die besmet zijn met het influenzavirus, het porcine circovirus, de veroorzaker van PMWS (postsweaning multisystemic wasting syndrome) en de bacterie Mycoplasma hyopneumoniae, die PRRS (porcine reproductive and respiratory syndrome) veroorzaakt.

Happy M@il

Nieuwste producten en actualiteiten in je mailbox!

AANMELDEN

Welk dier?

Varken

Welk orgaansysteem? 

Respiratiestelsel, digestiestelsel, locomotiestelsel, zenuwstelsel

Hoe herken je het?

Bij acute infecties treden hoge koorts, verminderde eetlust, benauwdheid en een onderdrukte hoest op de voorgrond. De biggen vermageren snel, wat te zien is aan de ingevallen flanken, maar hebben een toegenomen buikomvang. Een typisch verschijnsel van de ziekte van Glässer is dat het aanraken en oppakken van de biggen erg pijnlijk is vanwege de ontsteking van het buik- en borstvlies. Tot 10% van de biggen kan plotseling sterven binnen 2 tot 10 dagen. Acute infecties gaan vaak over in een meer chronische vorm van de ziekte, waarbij de biggen duidelijk achterblijven in groei.

Welke verschijnselen zijn er nog meer?

In het geval van gewrichtsontstekingen kan kreupelheid worden gezien. Bij onsteking van de hersenvliezen worden neurologische verschijnselen waargenomen: de biggen kunnen onrustig en schrikachtig zijn, krampaanvallen hebben en een dronkenmansgang vertonen.

Welke risicofactoren zijn er?

Naast transport als eerder genoemde risicofactor kunnen ook andere gebeurtenissen predisponeren die gepaard gaan met stress. Dit zijn bijvoorbeeld spenen, het mengen van tomen en het houden van veel varkens op een kleine oppervlakte. Daarnaast kunnen voerveranderingen een slecht stalklimaat de ziekte van Glässer in de hand werken. Ook kan een verminderde biestopname zorgen dat te weinig antilichamen tegen Glaeserella parasuis van de zeug naar de biggen worden overgedragen. Bovendien kunnen verschillende virussen (waaronder het influenzavirus en porcine circovirus) en bacteriën (waaronder Mycoplasma hyopneumoniae) predisponeren voor de aandoening.

Wat betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?

De ernst van de ziekte is onder andere afhankelijk van het serotype en de predisponerende factoren die aanwezig zijnop het bedrijf. Door groeiachterstand en sterfte van biggen treedt financiële schade op.

Hoe kun je de aandoening voorkomen? (preventie) 

Preventie van de aandoening is mogelijk door te vaccineren tegen Glaeserella parasuis. Daarnaast kunnen maatregelen worden genomen in het management. Hierbij kan worden gedacht aan het all-in/all-out princpe, het voorkomen van overbezetting in de stal, het niet mengen van tomen en het optimaliseren van het stalklimaat. Daarnaast moeten algemene maatregelen rondom hygiëne in acht worden genomen.

Hoe kun je de aandoening behandelen?

Zieke dieren kunnen worden behandeld met antibiotica, ontstekingsremmers en pijnstilling.

Alternatieve benamingen

Transportziekte

Zoekwoorden

Ziekte van Glässer, transportziekte, Glaeserella parasuis, Haemophilus parasuis, Hps

Bronnen 

Gezondheidsdienst voor Dieren. (z.d.-b). Ziekte van Glässer. Geraadpleegd op 11 juni 2021, van https://www.gddiergezondheid.nl/diergezondheid/dierziekten/ziekte-van-glasser 

Macedo N, Rovira A, Torremorell M. Haemophilus parasuis: infection, immunity and enrofloxacin. Vet Res. 2015 Oct 28;46:128. doi: 10.1186/s13567-015-0263-3. PMID: 26511717; PMCID: PMC4625873. 

Palzer, Andreas & Ritzmann, M & Wolf, G & Heinritzi, Karl. (2008). Associations between pathogens in healthy pigs and pigs with pneumonia. The Veterinary record. 162. 267-71. 10.1136/vr.162.9.267. 

Zoetis, & Vanderzeypen, A. (2015 juli). Ziekte van Glässer heeft vele gezichten en wordt vaak onderschat. Varkensbedrijf, 2015(8). 

Een varkentje is zo gewassen

Hulplijn