Trichofytose en overige uitwendige parasieten

Wat is het en waar wordt het door veroorzaakt?

Trichofytose is een besmettelijke huidaandoening bij rundvee die veel voorkomt en bijna altijd wordt veroorzaakt door de schimmel Trichopyton verrucosum. De sporen van de schimmel dringen de haarschacht binnen en verspreiden zich vervolgens in de huid. De incubatietijd is ongeveer vier weken, waarna de huid dik wordt en de haren rechtop gaan staan, om vervolgens af te breken en een kale plek achter te laten. De aandoening komt met name bij jongvee voor, dat nog geen weerstand heeft opgebouwd tegen de schimmel. 

Na drie tot vijf maanden treedt spontaan herstel op en de dieren ontwikkelen goede, vaak levenslange, immuniteit na een doorgemaakte infectie. De schimmel blijft in de omgeving lang infectieus en is voor mensen ook besmettelijk. Direct intensief contact met besmette dieren kan tot infecties bij de mens leiden, die vaak gepaard gaan met jeuk. Andere uitwendige parasieten die veelvuldig bij rundvee voorkomen en die huidaandoeningen veroorzaken zijn de schurftmijten psoroptes, chorioptes en sarcoptes. Een infectie met deze mijten wordt ook wel schurft genoemd. Schurftmijten leven van huidschilfers en van wondvocht. Er is direct contact tussen dieren nodig om besmetting met schurftmijten te verspreiden.

Happy M@il

Nieuwste producten en actualiteiten in je mailbox!

AANMELDEN

Welk dier?

Rund

Welk orgaansysteem?

Huid

Hoe herken je het?

Typische ringworm plekjes zijn rond, schilferig en scherp begrensd. Ze zitten vaak op de kop, rond de ogen en in de hals, maar kunnen ook elders op het lichaam optreden. Na verloop van tijd worden de aangetaste plekken kaal en komen er dikke, grijze korsten op. De plekken zijn niet pijnlijk en veroorzaken geen jeuk. Psoroptes kenmerkt zich met name door ronde, kale plekken en een verdikte huid met korsten op de schoft en de rug. Vaak zit er ook opgedroogd wondvocht rond de plekken. Belgische Witblauw-runderen zijn gevoeliger voor deze infectie dan andere rassen. Chorioptes geeft ronde schurftplekken die voornamelijk op de staart, op het uier en in de koekoeksgaten zitten. Deze plekken geven veel jeuk en geïnfecteerde dieren staan veel te schuren. Sarcoptes kenmerkt zich door plekken die op de kop voorkomen.

Welke verschijnselen zijn er nog meer?

De gifstoffen die de Trichopyton-schimmel produceert zorgen voor een lokale ontstekingsreactie, welke zich kenmerkt met roodheid, jeuk, warmte en vochtproductie.

Welke risicofactoren zijn er?

Een infectie met Trichofytose krijgt vooral kans om aan te slaan als de aanwezigheid van de schimmel op de huid gepaard gaat met vocht en bijvoorbeeld het schuren of likken van de huid. Andere predisponerende factoren zijn een gebrek aan zonlicht (UV licht doodt schimmelsporen) en groepshuisvesting met een hoge besmettingsgraad, zoals vaak het geval is in jongveehuisvesting. Een infectie met schurftmijt komt met name voor nadat er besmette dieren op het bedrijf zijn aangekocht.

Wat betekent deze aandoening voor de veehouder en het bedrijf?

Aangetaste dieren zijn zelden algemeen ziek en vertonen doorgaans geen groeivertraging. Daardoor is er vaak geen schade vanwege productiedaling. Infecties met Trichofytose veroorzaken echter wel leerschade.

Hoe kun je de aandoening voorkomen? (preventie)

Gezien de lange incubatietijd van Trichofytose moeten dieren die nieuw in een groep komen, vier weken in quarantaine geplaatst worden. Bemonsteren voor een schimmelkweek bij aankomst in de groep is ook mogelijk, maar in de praktijk niet altijd uitvoerbaar. Aangetaste dieren moeten worden geïsoleerd om verdere verspreiding te voorkomen. Daarnaast bestaat er een vaccin, waarvoor in bepaalde gevallen gekozen kan worden.

Hoe kun je de aandoening behandelen?

Trichofytose is zelflimiterend door de immuniteit die wordt opgedaan. De behandeling is daarom niet zozeer gericht op het genezen van het dier, maar op het verminderen van de infectiedruk in de koppel. Het wassen met anti-schimmelmiddelen werkt vaak goed, maar is bewerkelijk. Het dier moet helemaal worden gewassen, om de vier dagen, 3 tot 4 keer achter elkaar. Om dieren die met schurftmijt besmet zijn te behandelen, moet soms eerst een huid-afkrabsel genomen worden, om te bepalen om welke mijt het gaat. Daarna kunnen de dieren goed behandeld worden met medicatie tegen mijten.

Alternatieve benamingen
Ringschurft, ringworm, ringvuur

Zoekwoorden

Trichofytose, Trichofytie, Trichofyton, Trichopyton verrucosum, ringschurft, ringworm, psoroptes, chorioptes, sarcoptes, schurftmijt

Bronnen 

Gezondheidsdienst voor Dieren, ''Ringschurft'', geraadpleegd op 3 augustus 2021.

Gezondheidsdienst voor Dieren, ''Uitwendige parasieten'', geraadpleegd op 3 augustus 2021.

Kommerij, R., 1976. ''Bestrijding van ringworm bij rundvee'', Proefstation voor de rundveehouderij.

RIVM, ‘’Ringworm’’, geraadpleegd op 3 augustus 2021.

WUR, ‘’Schurftbestrijding bij melkvee met Ivomec’’, geraadpleegd op 3 augustus 2021. 

Ben je veehouder en wil je meer weten over ringschurft?

Lees meer